Street art คืออะไร?

สตรีทอาร์ท (Street Art) หรือศิลปะข้างถนน คือศิลปะที่สามารถพบเห็นได้ตามที่สาธารณะ หรืออีกนัยหนึ่งก็คือตามข้างถนนทั่วไป ซึ่งปกติงานศิลปะแนวนี้มักค้านกับกฎหมายบ้านเมือง เพราะมักแสดงบนพื้นที่ที่ไม่ได้รับอนุญาต ทั้งนี้คนส่วนใหญ่มักรู้จักสตรีทอาร์ทในอีกชื่อหนึ่งว่า กราฟฟิตี้ (Graffiti) หรือการพ่นผนังด้วยสเปรย์ แต่ความจริงนั้นยังรวมถึงงานประติมากรรม (Sculpture) การพ่นผนังด้วยสีสเปรย์ โดยมีบล็อกกั้นสี (Stencil Graffiti) การติดสติ๊กเกอร์ (Sticker Art) การแปะโปสเตอร์โดยใช้กาวทา (Wheat Pasting) และศิลปะการจัดวาง (Street Installation) เป็นต้น

นายรักกิจ ควรยาเวช หนึ่งในศิลปิน Street Art บอกว่า “ Street Art คือศิลปะที่อยู่บนพื้นที่สาธารณะทั่วไปหลายคนมักชอบมองว่าศิลปะแนวนี้เป็นสิ่งกวนเมือง แต่ผมอยากบอกว่าคนกวนเมืองก็มีหลายแบบ เป็นคนดีก็มีเหมือนคนในสังคมทั่วไปที่มีทั้งคนดีและคนเลวปะปนกันไป ความจริงแล้ว Street Art นั้นมีหลายแนว ”

                                          

                                                   ตัวอย่าง Street art ในไทย

สตรีทอาร์ท มีทั้งหมด 7 ประเภทคือ

- tag คือการเซ็นลายเซ็นหรือนามแฝงของแต่ละคน อย่างรวดเร็วโดยสเปรย์กระป๋องหรือปากกาต่างๆ

- Throw-ups คือการเขียนเร็ว ๆ ด้วยสีพื้นฐาน จำนวนน้อยสีนิยมใช้สีขาวดำ แสดงให้เห็นเส้นสายที่รวดเร็ว เป็นการเขียนตัวอักษรน้อยตัว มีเส้นตัดขอบเพื่อให้ดูมีมิติ ไม่เน้นความสวยงาม เพราะต้องทำแข่งกับเวลา

- bubble จะมีสไตล์คล้ายๆ กับ Throw up แต่ bubble จะมีมิติมากกว่า

- character คือการพ่นเป็นรูปคนเสมือนจริง หรือรูปเเบบอื่นๆ

- piece คือการพ่นทั่วไป โดยฝีมือคนเดียวในชิ้นนั้นเป็นการพ่นสีสเปรย์ให้เป็นภาพหรือตัวอักษรที่สวยงาม ใช้เวลานานในการสร้างสรรค์เพื่อให้ผลงานออกมาสมบูรณ์อย่างที่ใจต้องการ

- wildstyle เน้นความสวยงามเช่นเดียวกับพีซ แต่เพิ่มการเกาะเกี่ยวของตัวอักษร สีสัน และรูปทรงที่อ่านยากกว่า เพื่อแสดงถึงความเหนือชั้นในการดีไซน์

- production คือการรวบรวมงานทั้ง 4 ประเภทไว้ด้วยกันและทำหลายๆ คน

Yarn Bombing คือ Street Art ประเภทหนึ่ง เพียงแต่ไม่ใช่สีสเปรย์ ไม่ใช่ปากกา ดินสอ แต่จะสร้างสรรค์ศิลปะข้างถนนกันด้วยการถักทอเส้นไหมและเส้นด้าย รวมถึงบางกลุ่มก็เรียกว่า yarnstorming, guerrilla knitting, urban knitting และ graffiti knitting ซึ่งทั้งหมดนี้คือศิลปะประเภทเดียวกัน

Yarn Bombing เริ่มต้นจากหญิงคนหนึ่งนามว่า Magda Sayeg จากเมือง Houston เมื่อปี 2005 ที่ตอนแรกนั่งถักโครเชต์เพื่อจะมาหุ้มประตูลูกบิดหน้าห้องเสื้อของตนเอง เพื่อความน่ารักน่าอยู่ แล้วพลันเกิดแรงบันดาลใจเลยริเริ่ม Yarn Bombing ขึ้นมา ซึ่งตอนนี้เธอก็มีกลุ่มศิลปินที่ทำ Yarn Bombing อยู่ด้วยกันชื่อว่า Knitta Please

ในเมือง Houston รัฐ Texas อันเป็นที่รู้จักกันอย่างกว้างขวางในการถักหุ้มสถาปัตยกรรมสาธารณะ ทั้งเสาไฟ เสาโทรศัพท์ ป้ายบอกทาง และสิ่งอื่นๆ ที่คาดไม่ถึง

Yarn Bombing ไม่ได้ให้แค่ความสวยงามเท่านั้น แต่ยังเป็น Street Art ที่ไม่ถาวร สามารถเอาออกได้ง่ายจึงน่าจะเป็นศิลปะที่เรียกได้ว่าจรรโลงใจและไม่ทำลายข้าวของนั่นเอง นอกจากนี้ยังมีกลุ่มศิลปินประเภทนี้อีกหลากหลายกลุ่มที่ทำ Yarn Bombing และอาศัยอยู่ในหลายประเทศทั่วโลกแล้ว